نامه به فیلیمون

یک بار دیگر، ما با تاریخ این نامه که به موازات نامه به کولسیان نوشته شده بود، در زمان به عقب برمی‌گردیم. این پیام توسط همان پیام‌آوران، تیخیکوس و اونیسیموس ابلاغ شد (کولسیان 4: 7-9 را ملاحظه کنید). تفاوت این است که نامه کولسیان برای کل جامعه کلیسایی در نظر گرفته شده بود، اما این نامه شخصی به دوست پولس، فیلیمون بود، که در آن درخواست ویژه‌ای از او داشت.

​

با خواندن این سطرها، داستان شگفت انگیزی شروع می‌شود. فیلیمون ظاهراً مردی ثروتمند بود، زیرا خانه او به اندازه کافی بزرگ بود که برادران و خواهران، جلسات خود را در آنجا برگزار کنند (به آیه 2 مراجعه کنید؛ این امر در قرن اول رایج بود؛ آکیلا و نیمفا به طور مشابه بعنوان میزبان یک گروه کلیسایی ثبت شده‌اند). پولس در سلام خود، شهرت دوستش را بخاطر محبت و توجه به دیگران می‌ستاید. اما حالا او به اصل مطلب می‌رسد. او می‌خواهد یک درخواست خاص را مطرح کند.

​

بنظر می‌رسد که فیلیمون برده‌هایی داشت، همانطور که اکثر مردان ثروتمند داشتند. یکی از آنها، اونِسیموس، به روم فرار کرده بود، جایی که می‌توانست در میان جمعیت عظیم آنجا پنهان شود. او به نحوی با رسول که در زندان بود ارتباط برقرار کرده بود. ما نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که چگونه این اتفاق افتاد، جز اینکه خدا اغلب شرایط زندگی ما را طوری می‌گرداند که ما را به انجیل برساند. احتمالا اونِسیموس رسول راهنگامی که هنوز در خدمت اربابش بود در افسس ملاقات کرده بود و با او آشنا شده بود و اکنون که تنها و ترسیده بود آمده بود تا از او مشورت بگیرد. با اینحال، پولس او را متقاعد کرده بود که مسیحی باشد، و او خدمتگزاری ارزشمند برای نیازهایش شده بود. اما این امر، مشکلی ایجاد کرد. پولس احساس افتخار می‌کرد که اونسیموس را به اربابش بازگرداند. با اینحال، طبق قوانین روم، این امر می‌تواند برده را در معرض مجازات شدید یا حتی اعدام قرار دهد. بنابراین او از فیلیمون به عنوان دوستش می‌خواهد که اونسیموس را نه فقط به عنوان برده، بلکه به عنوان یک برادر مسیحی، پس بگیرد. نام "اونِسیموس" به معنای "مفید" است. پولس با کلمات بازی می‌کند و می‌گوید که تا به حال خیلی مفید نبوده است، اما شاید این یک نقطه عطف باشد. و اگر اونسیموس قبل از رفتن چیزی دزدیده بود، پولس قول داد که هزینه آن را بپردازد.

​

ما می‌مانیم و تصور وقتی که اونسیموس خودش را برای زدن درِ خانه فیلیمون آماده می‌کند؛ چهره خشمگین اربابش وقتی که او را می‌شناسد؛ و سپس حیرت او هنگام خواندن نامه‌ای که اونسیموس به سمت او جلو برده است. پولس در نامه به کولسیان دقت می‌کند که اونسیموس را به عنوان "برادر امین و عزیز ما که از خود شماست" به جماعت معرفی کند (کولسیان 4: 9)، تا هیچ سوءتفاهمی پیش نیاید.

​

این نامه کوتاه، الگویی است از درایت و فیض، که با طنز همراه است. این نامه مجموعه نامه‌هایی را که می‌دانیم از پولس هستند کامل می‌کند، اگرچه نامه بعدی ما، به عبرانیان، نیز ممکن است از قلم او باشد.